Portugese belastingdienst
Unsplash

Als je in Portugal woont, werkt of een woning bezit, kom je al snel in contact met de Autoridade Tributária e Aduaneira (AT), de Portugese Belasting- en Douaneautoriteit. Deze overheidsinstantie is verantwoordelijk voor het innen van belastingen, het beheren van douanerechten en het toezien op de naleving van de Portugese belastingwetgeving. Of je nu een expat bent in de Algarve, een thuiswerker in Lissabon of een vastgoedbelegger aan de Zilverkust, inzicht in hoe de AT werkt maakt het leven in Portugal een stuk eenvoudiger.

Wat is de Autoridade Tributária e Aduaneira?

De Autoridade Tributária e Aduaneira (AT) valt onder het Portugese Ministerie van Financiën en houdt toezicht op alles wat met belastingen en douane te maken heeft. De belangrijkste taak van deze overheidsinstelling is ervoor zorgen dat particulieren en bedrijven hun fiscale verplichtingen nakomen – van inkomstenbelasting tot btw en onroerendezaakbelasting – maar de dienst houdt ook toezicht op handels- en douanecontroles aan de Portugese grenzen.

In het dagelijks leven hoor je mensen vaak gewoon over "Finanças" praten. Dat is de naam van het lokale belastingkantoor (Serviço de Finanças) waar je rechtstreeks contact hebt met de AT.

Autoridade Tributária en Aduaneira
Autoridade Tributária e Aduaneira

Belangrijkste verantwoordelijkheden van de AT

De AT heeft een breed takenpakket. Voor bewoners, expats en huiseigenaren zijn vooral de volgende functies van belang:

  • Innen en beheren van belastingen: Het verwerken van alle soorten belastingen, zoals IRS (inkomstenbelasting), IRC (vennootschapsbelasting), IVA (btw) en IMI (gemeentelijke ozb).
  • Douanecontrole: Toezicht op import, export en douanerechten binnen en buiten de EU.
  • Bestrijding van belastingontduiking en fraude: Naleving van nationale en Europese regelgeving.
  • Uitgifte van het NIF (Número de Identificação Fiscal): Een essentieel identificatienummer dat elke belastingplichtige nodig heeft voor financiële of juridische handelingen in Portugal.

Het NIF: je eerste stap bij de AT

Als je in Portugal wilt wonen, werken of een woning kopen, is het aanvragen van een NIF-nummer een van de eerste en belangrijkste stappen. Het NIF is je persoonlijk fiscaal identificatienummer, uitgegeven door de AT. Je hebt het nodig voor onder andere de volgende zaken:

  • Bankrekening openen
  • Huur- of arbeidsovereenkomst ondertekenen
  • Vastgoed kopen
  • Nutsvoorzieningen regelen
  • Belastingaangiften indienen

Je kunt je NIF aanvragen bij je lokale Finanças-kantoor of online via een gemachtigde vertegenwoordiger als je nog geen inwoner bent.

Online toegang tot de AT: Portal das Finanças

Het Portal das Finanças is het officiële onlineplatform van de AT. Hier kun je al je belastingzaken digitaal regelen. 
Via dit portal kun je de volgende zaken regelen:

  • Jaarlijkse belastingaangifte indienen
  • Betalingen en deadlines controleren
  • IMI of IUC (voertuigenbelasting) online betalen
  • Officiële documenten en certificaten aanvragen
  • Belastinggegevens bijwerken

De website is hoofdzakelijk in het Portugees, maar met een beetje geduld – of hulp van een lokale belastingadviseur – is het een handig hulpmiddel om je belastingen efficiënt te beheren.

Vastgoedeigenaars en de AT

Als je in Portugal onroerend goed bezit, heb je regelmatig contact met de belastingdienst, vooral via de IMI (Imposto Municipal sobre Imóveis). Deze jaarlijkse gemeentelijke onroerendezaakbelasting is gebaseerd op de fiscale waarde (VPT) van je woning en wordt betaald via het lokale Finanças-kantoor.
Andere mogelijke belastingen zijn:

  • AIMI (Adicional ao IMI): Extra belasting op woningen met een hoge waarde.
  • IMT (Imposto Municipal sobre Transmissões): Overdrachtsbelasting bij aankoop van vastgoed.
  • Zegelrecht (Imposto do Selo): Geheven op bepaalde transacties en contracten.

Zorg dat je goed op de hoogte bent van de tarieven en vervaldata om boetes of rente te voorkomen.

Ondersteuning voor expats en buitenlandse inwoners

Veel buitenlanders vinden het Portugese belastingstelsel in het begin wat ingewikkeld, zeker als ze gewend zijn aan andere systemen. Gelukkig biedt de AT nuttige informatie en werkt ze samen met belastingadviseurs die ook in het Engels kunnen helpen. Voor expats is het vooral belangrijk om:

  • Je NIF en Finanças-inloggegevens veilig te bewaren.
  • De belangrijkste belastingdeadlines in de gaten te houden (vooral de jaarlijkse IRS-aangifte).
  • Een erkende contabilista (accountant) in te schakelen die ervaring heeft met internationale belastingzaken en verblijfsvergunningen.

Voor iedereen die in Portugal woont, werkt of investeert, is het cruciaal om te weten hoe de Autoridade Tributária e Aduaneira werkt. De AT speelt een centrale rol in het Portugese financiële systeem, van het aanvragen van je NIF tot het betalen van onroerendezaakbelasting (IMI) en douanerechten. In het begin lijkt het misschien ingewikkeld, maar als je handig gebruikmaakt van het Portal das Finanças en professioneel advies vraagt waar nodig, is het omgaan met de Portugese belastingdienst goed te doen.